Van het rustige
Soest naar de
rumoerige Ramblas

Het is een heerlijk vakantiebeeld: op de voorgrond zie je nog net een stukje frisblauw van een uitnodigend zwembad. Op de achtergrond staat een kolossale palmboom. Tussen het groen en het blauw liggen vier Hollandse jongens op strandbedjes relaxed te zonnen: Arjen, Curby, Michel en Raymond. Welkom in L’Estartit, Spanje.

Tekst: Eddy Steenvoorden / Fotografie: Ineke Oostveen en Amerpoort (Curby staat niet op de foto)

Ze zijn ver van huis, de vier jongens. Thuis is: Koningsvaren 1-3 in Soest. Hier wonen tien jongvolwassenen met een licht tot matige verstandelijke beperking die gedragsmatig soms uit de bocht kunnen vliegen. Twee van hun begeleiders zijn Jessica Florijn en Ronald Bout.


Twee jaar terug gingen ze een paar dagen met een groep bewoners op stap naar Texel en dat beviel iedereen uitstekend. “Daar ontstond het idee om een volgende keer naar het buitenland te gaan”, zegt Jessica in de achtertuin van Koningsvaren. “We beseften dat er nogal wat bij zou komen kijken, maar durfden de uitdaging wel aan.”


Puzzelwerk

Ze overlegden met ouders en familieleden. Met bewindvoerders en met collega’s. Jessica deed het nodige puzzelwerk voor het vinden van een mooie, betaalbare zonbestemming. Met Ronald ging ze na welke bewoners het avontuur aan zouden kunnen - voor het eerst in een vliegtuig! - en welke matches het best zouden werken.


Voor een antwoord op die laatste vraag reden Jessica en Ronald bij wijze van voorproef met vijf bewoners in de Amerpoort-bus naar Düsseldorf voor een weekendje kerstmarkt. In Duitsland bleek dat bescheiden uitstapje voor een van de deelnemers helaas wat te veel gevraagd. Ronald: “Hij had behoefte aan meer structuur en nabijheid van ons. We vermoedden dat dat in Spanje, waar we van hot naar her zouden gaan, minder goed zo gaan.”


Tikkeltje gespannen

Met z’n vieren, dus. En de foto’s die op tafel liggen, vertellen eigenlijk al het hele verhaal. De koppies - een tikkeltje gespannen - voor vertrek. De trotse blikken na aankomst op vliegveld Gerona. De terrasjes waar de glazen omhooggaan. De jongens voor de beroemde Sagrada Família in Barcelona. Op de Ramblas. Even uitpuffend op een trap steil omhoog naar een burcht in Pals, met prachtig uitzicht op zee. Michel en Curby die de armen om elkaar heen slaan in het stadion van FC Barcelona. Arjen die een kaarsje opsteekt in een kerkje. “Dat was voor mijn vader en moeder die dood zijn”, zegt hij. Ronald, geëmotioneerd: “Arjen durfde zich op dat moment in al zijn kwetsbaarheid te laten zien, voor mij was dat het ontroerendste moment van de vakantie.”


Comfortzone

De begeleiders zijn supertrots op hun jongens want de vakantie verliep gladjes. Jessica: “We hebben het leuk gehad met z’n allen. Sommige dingen waren spannend, zoals het vliegen en het uitstapje met een huurauto naar het drukke Barcelona, maar het ging allemaal goed.” Ronald: “De jongens kwamen uit hun comfortzone, functioneerden midden in de samenleving, maakten grapjes en waren steeds positief. Het was voor ons allemaal een bijzondere ervaring.”


Nóg verder weg

Het geheim achter het succes? “Jessica en ik hebben een klik. We zaten steeds op één lijn, dat is wel noodzakelijk. Soms deden de jongens iets zonder ons en vroegen we ons af of het wel goed zou gaan. Maar je moet durven loslaten, steeds nadenken over wat er allemaal fout kan gaan, levert alleen maar onnodig stress op.”

Jessica: “Er is meer mogelijk dan je denkt. We hopen met ons voorbeeld collega’s en familie van bewoners te inspireren: het kan écht, op vakantie gaan met een verstandelijke beperking.”

Curby: “De volgende keer wil ik nóg verder weg.”

Michel lacht: “Italië lijkt me wel wat.”

Op vakantie met een verstandelijke beperking

Op vakantie gaan is deel van het gewone leven. Dus ook als je een verstandelijke beperking hebt. Het is wel wat lastiger. Reizen betekent namelijk ook een ander landschap en andere gewoontes. Treinen of vliegtuigen die je moet halen. Huisjes of hotels met dunne wanden en buren. Straten en pleinen die niet erg geschikt zijn voor mensen die slecht lopen of weinig prikkels kunnen hebben. Een goede voorbereiding is het halve werk. 


In 2014 gingen drie bewoners van Isengardplein 14-16 met begeleiding naar Italië. Zij hebben een ernstig verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. Van tevoren maakten de begeleiders een uitgebreid vakantieplan in overleg met familieleden en gedragsdeskundige. De bewoners zouden voor het eerst gaan vliegen. Als voorbereiding gingen ze naar Lelystad Airport, bekeken een Boeing 737 van binnen en oefenden hoe je door controlepoortjes gaat. De vakantie ging goed. Ze hebben het er nu nog steeds over.

 

In 2016 gingen negen artiesten van Theater Totaal met begeleiding naar een theaterfestival in Iran. Ter voorbereiding spraken de deelnemers met de ambassade over cultuurverschillen. Oefeningen, zoals mediatie, hielpen artiesten met autisme om de veranderingen op reis goed te kunnen hanteren. 


Een vakantiereis kun je zelf organiseren of laten organiseren. Er zijn allerlei organisaties die individuele reizen en groepsreizen aanbieden voor mensen met een beperking. Een totaaloverzicht daarvan staat in De Blauwe Gids.