En toen was het crisis

‘Toen realiseerde ik me:

dit is geen griepje, dit is echt serieus’

In de coronacrisis werd het Gezondheidscentrum Zandheuvelweg ineens spin in het web. Gerjanne Vlasveld, Elisabeth Laceulle en Helma Groenewegen vormen de kern van het medisch team. Samen blikken ze terug op een roerige tijd. “Gerjanne belde om half twee ’s nachts over de eerste test. Daar waren mijn kinderen wel van onder de indruk.”

Tekst: Eva-Maria den Balvert / foto’s: Ineke Oostveen

Het is 5 maart en het coronavirus heerst nog vooral in China en Italië. In Nederland zijn dan 82 mensen positief getest. Handen schudden mag nog, maar zal vier dagen later landelijk worden verboden. In het Gezondheidscentrum op het terrein van Sherpa komt het coördinatieteam corona bij elkaar, om een plan van aanpak bij besmetting te maken voor Amerpoort en Sherpa. Van crisis is nog geen sprake. Maar dat verandert snel.

Elisabeth: “We waren nog het coördinatieteam corona. Toen er ineens een crisisteam moest worden gestart, dacht ik: oké, daar gaan we.“ Helma: “Ik was op een bijeenkomst in Almere waar de directeur publieke gezondheidzorg uitlegde wat er allemaal kon gebeuren. Toen realiseerde ik me: dit is geen griepje, dit is echt serieus.” Gerjanne: “Ik had twee vragen voor de beroepsvereniging van AVG-artsen beantwoord en zat ineens in Den Haag, met allerlei vertegenwoordigers van organisaties, twee ministers en een staatssecretaris.”

Elisabeth Laceulle is manager

Al snel gaat het coördinatieteam op in een crisisorganisatie voor Amerpoort en Sherpa, met werkgroepen voor medische zaken en personele bezetting. Het managementteam van Amerpoort komt als crisisteam dagelijks bij elkaar. Het Gezondheidscentrum start al snel de coronalijn, waar medewerkers 24 uur per dag met vragen terecht kunnen bij verpleegkundigen. Want de begeleiders, managers en gedragsdeskundigen hebben veel behoefte aan antwoord op de vraag: wat nu?

Intussen komt het kabinet in rap tempo met nieuwe maatregelen. Geen handen meer schudden. De scholen dicht. Geen bezoek meer aan bewoners van zorginstellingen. Wat betekent dit voor de dagbesteding en de bezoekregeling van Amerpoort en Sherpa?

Helma: “Het crisisteam heeft altijd breder gekeken dan alleen gezondheid en veiligheid. Wat is het beste vanuit de kennis die je hebt? Geen bezoek meer, dat vond ik heel pijnlijk. Amerpoort was laat met dat besluit. Dat kregen we ook te horen: de hele wereld zit op slot en bij Amerpoort kan nog van alles! Maar dat soort rigoureuze beslissingen vraagt om zorgvuldigheid en voorzichtigheid.” Elisabeth: “Je moet er wat langer over nadenken, maar komt dan wel met meer doordacht beleid. Hoe moeilijk die beslissingen ook zijn, we hebben geprobeerd het beleid zo menselijk mogelijk te houden.”

Helma Groenewegen is clustermanager

De hele tijd blijft het zoeken naar balans en voortdurend aanpassen aan de nieuwe realiteit. Elisabeth: Wij moesten vaak snel schakelen in een steeds veranderende werkelijkheid. Gerjanne: “Wat mensen vaak niet weten; landelijke regels over testen en beschermingsmiddelen werden soms wel drie keer per week aangepast. Waardoor dingen die een week eerder nog niet konden, ineens wel konden. We volgden we de ontwikkelingen op de voet, en nog steeds.”

Het Gezondheidscentrum werkte voor de coronaperiode vooral voor de woonparken, maar ondersteunt nu ook locaties in de regio, bij zowel Sherpa als Amerpoort. Ze staan de teams bij met raad en daad, leveren persoonlijke beschermingsmiddelen en beteugelen zo de onzekerheid en paniek. Sherpa en Amerpoort trekken zoveel mogelijk samen op. Elisabeth: “Iedereen wilde kwaliteit leveren en liep niet 1 stap harder, maar wel 2 of 3. We hadden nog nooit zo intensief samengewerkt. Daar hebben we veel van geleerd. De rol van het Gezondheidscentrum is veel duidelijker geworden. Medewerkers in de zorg weten beter waarvoor ze bij ons terecht kunnen. En wij hebben meer gevoel bij wat er leeft in een woning.”

Intussen wordt steeds duidelijker dat deze crisis geen sprint is, maar een marathon. Helma: “Na drie of vier weken coronacrisis had ik één zondag niets te doen. Daar heb ik zo intens van genoten! Toen merkte ik wel dat ik alleen maar was doorgegaan. Mijn kinderen hebben de eerste weken veel voor mij gekookt.” Elisabeth: “Mijn kinderen kregen er wel een beetje genoeg van dat die telefoon maar bleef doorgaan. Veel werk deed ik ’s avonds laat, andere taken heb ik uitgesteld tot na corona. Ik vond het mooi om te zien dat als er zo iets belangrijks is als de gezondheid van cliënten, iedereen er gewoon voor gaat en alles wordt geregeld.”

Gerjanne is naast haar baan als AVG-arts ook Gezinshuisouder en actief bij de beroepsvereniging. “Ik houd wel van een beetje reuring. Bij mij thuis zijn ze wel gewend aan die wisselende intensiteit en een rinkelende telefoon. Het is wel heel fijn dat we als AVG-artsen spontaan een bereikbaarheidsdienst hebben opgezet. Dat scheelde enorm.” Elisabeth: “Bij de eerste cliënt die we gingen testen, belde Gerjanne mij om half twee ’s nachts. Daar waren mijn kinderen wel van onder de indruk.”

Gerjanne Vlasveld is arts

Iets dat in korte tijd is veranderd, is de aandacht voor hygiëne in de zorg. “Ik zat sinds eind vorig jaar bij een werkgroepje van het ministerie van VWS en de VGN, met het doel om in 2020 meer aandacht te vragen voor hygiënemaatregelen in de gehandicaptenzorg. We hebben het momentum mee,” vertelt Gerjanne droog. “We hopen wel dat er ook iets van blijft hangen. Het belang van handen wassen, van hygiëne. En dat huiselijkheid en hygiëne heel goed samen kunnen gaan.”

Achteraf bezien is het allemaal vrij goed gegaan. Helma: “Met de coronalijn hebben we medewerkers echt kunnen helpen. Het was voor medewerkers laagdrempelige manier om informatie te krijgen in onzekere tijden.” Toch is precies die communicatie ook een leerpunt. “Er is veel werk verzet, maar hebben we voldoende in de gaten hoe het allemaal geland is bij die groepen, bij de mensen voor wie we het doen? Hoe krijg je de juiste informatie op de juiste manier op de juiste plek? Dat is de hamvraag.”

Nu is het tijd voor vakantie – thuis of elders in Nederland. En de tijd van hopen dat het rustig blijft. Elisabeth: ”Dit is niet iets wat je als organisatie elk jaar moet doen. Het trekt wel een wissel op mensen en al het reguliere werk staat stil.” Toch heeft de crisis ook wat opgeleverd. Helma: “We zijn er als samenwerkende organisaties voor gegaan. De waarde van medische zorg en onze kennis is echt in beeld gekomen. Hoe je in de zorg echt samen rond de cliënt kan staan.”

Gerjanne Vlasveld is arts verstandelijk gehandicapten.

Elisabeth Laceulle is manager van Gezondheidscentrum Zandheuvelweg, Afdeling Bijzondere Tandheelkunde en Specialistisch Behandelcentrum Zandheuvelweg.

Helma Groenewegen is clustermanager Behandeling, Centrum voor Behandeling en Diagnostiek, Gezondheidscentrum Christophorus en Paramedisch Centrum Gezondheidscentrum Zandheuvelweg is een samenwerking van Amerpoort en Sherpa.