LVB-cliënten ervaren dat de wijkagent ook je vriend kan zijn

Afgelopen zomer schreef bestuurder van Amerpoort Paul Willems een brief aan de Utrechtse korpschef Martin Sitalsing om hem te complimenteren met het werk van de wijkagenten in Vleuten-De Meern. De wijkagenten komen regelmatig bij locaties als Hofland en Sculpturentuinlaan. Juist óók als het goed gaat. “Het mooiste compliment voor onze wijkagent was toen een cliënt, die werd opgehaald door een politiebusje, riep: Bel Karin!“

Tekst: Eva-Maria den Balvert / foto’s: Ineke Oostveen

Wijkagent Karin Stoof schaterlacht als begeleider Eveline Bak deze rake anekdote vertelt. Eveline werkt als begeleider op locatie Hofland in Vleuten, voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en bijkomende problematiek (LVB+). Eveneens aan tafel zitten coördinerend begeleider José Nederend van de locatie Sculpturentuinlaan en wijkagent Tessa van den Houten. Naar aanleiding van de complimentenbrief vertellen ze graag over hun samenwerking.

Als wijkagenten zijn Tessa en Karin, en hun collega-wijkagenten, het aanspreekpunt en gezicht van de politie voor de wijk. Zij zijn er als er iets aan de hand is, maar hebben ook een sociale rol. Laagdrempelig contact en samenwerking met veel partijen in de wijk is onderdeel van het werk.

Wijkagent Karin Stoof

Dader en/of slachtoffer

“Cliënten zien de politie snel als een vijand”, vertelt José. “Wij vertellen dat de politie er is om je aan te spreken op je gedrag, maar ook om je te helpen.” Cliënten op LVB+ locaties zoals Hofland en Sculpturentuinlaan komen gemakkelijk in de problemen, als dader en/of slachtoffer. Straf open hebben staan, pinpasfraude, stalking, mishandeling, burenoverlast, van alles komt voor. José: “Alles wat in de samenleving voorkomt, gebeurt hier ook, maar dan relatief vaker. Mensen met een licht verstandelijke beperking missen vaak de aansluiting met ‘gemiddelde’ mensen en komen daardoor snel in aanraking met criminelen of anderen die problemen veroorzaken.”

Juist dan is de kracht van de samenwerking tussen begeleiders en wijkagenten het meest zichtbaar. Zo gaat Tessa in gesprek met een cliënt, om uit te leggen wat het verschil tussen een melding en een aangifte is. “Soms kan het helpen dat ik alleen met de cliënt praat, zodat de band tussen cliënt en begeleiding niet wordt belast. Of we doen het juist samen, omdat een cliënt het spannend vindt met de politie te praten.”

Zo kan José - of een van haar haar collega’s - een cliënt ervan overtuigen dat het toch beter is om met de politie mee te gaan zonder een scène te schoppen. “Als die jongen zegt: ik heb zo’n kiespijn, ik wil graag eerst naar de tandarts, dan kunnen we dat regelen. En dan gaat hij uiteindelijk heel rustig naar het politiebureau.”

Wijkagent Tessa van den Houten komt regelmatig langs bij de locatie Sculpturentuinlaan.

Vertrouwen

Tegelijkertijd hebben politie en begeleiders ook hun eigen rol en verantwoordelijkheden rondom privacy. “Wat cliënten aan Eveline vertellen, kan zij niet zomaar aan mij vertellen en andersom,” legt Karin uit. “Maar als je niets deelt, dan kun je niet samenwerken. Dat is soms schipperen. Als Eveline iets vertelt zonder een naam te noemen, dan weet ik dat ik erop kan vertrouwen dat het niet zo dringend is dat ik er nu iets mee moet.” Eveline: “Aan de cliënten vertellen we ook altijd helder en duidelijk wat vertrouwelijk kan blijven en wat we vanwege de veiligheid moeten delen.”

Karin is vaak bij Hofland en omwonenden geweest bij de zoveelste melding van geluidsoverlast. Telkens maar weer luisteren hoe hard de radio nu staat, daar wordt niemand blij van. Ook in zo’n situatie helpt het als wijkagent en begeleiders samen optrekken. Zo hielp Karin om alle partijen bij elkaar aan tafel te krijgen. Eveline is voor Hofland taakhouder politie en de buurt. “Buren kunnen ons rechtstreeks bellen, mailen of appen. En zodra ik weer een dienst heb, ga ik bij de buren langs. Soms overleg ik met de buur dat hij rechtstreeks bij de cliënt aanbelt.”

José vult aan: “Dat doen wij ook! Omwonenden komen vaak naar de begeleiders als ze ergens last van hebben. En dan vragen de cliënten ons: ‘Waarom praten de buren niet rechtstreeks met ons?’ Omwonenden hebben soms een eenzijdig beeld van de cliënten. Ze zien niet de andere kant, namelijk mensen met wie je gewoon kunt praten.”

Eveline Bak werkt als begeleider op Hofland.

José Nederend werkt als coordinerend begeleider op Sculpturentuinlaan.

Leren

De groep mensen met een licht verstandelijke beperking en bijkomende problematiek groeit. Zowel op woonlocaties als in de wijk zien de begeleiders en de wijkagenten meer mensen met complexe problemen. Wat kunnen andere professionals leren van deze samenwerking tussen politie en zorg?

José: “Investeer in elkaar. Juist door die samenwerking creëer je een win-winsituatie, ook voor de cliënt. Zo ontstaat een andere beeldvorming van de politie en van cliënten.” Tessa: “Die laagdrempelige samenwerking is superbelangrijk. Ik word liever iets te vaak gebeld om even te sparren, dan dat een begeleider zich bezwaard voelt en toch maar niet belt.”

Karin: “We hebben contact met elkaar en met de cliënten, juist ook al er niets aan de hand is. Ik herinner me nog de eerste keer dat ik, in uniform, bij Hofland kwam. De cliënten zaten me aan te staren, dat was echt ongemakkelijk.” Eveline: “Alle nieuwe jongeren bij Hofland horen wie Karin is. Ze weten dat ze niet hoeven weg te stuiven zodra ze een uniform zien en denken: wat heb ik nou weer verkeerd gedaan? Karin komt gewoon koffie drinken en je kunt haar een vraag stellen.”

Remco: Veiligheid is voor iedereen, maar je kan het niet alleen

Remco de Vries, die op locatie Sculpturentuinlaan woont, legt graag uit hoe hij de samenwerking met de politie ziet. ”Als woongroep heb je een bepaalde naam. Je kan er boos om worden en er tegen in gaan. Maar je kan ook bewijzen dat het niet zo is. Dit laatste kan je doen, door goed samen te werken met begeleiding op dit gebied en de politie. Als de buren je kennen, dan spreken ze je vanzelf sneller aan. Goed contact met je omgeving is belangrijk en scheelt een hele hoop stress. Stress krijg ik soms als er veel irritaties zijn vanuit de buurt over de woongroep. Als je goed contact hebt met de buurt, komen dit soort zaken minder snel voor of kunnen ze snel opgelost worden. Dan hebben zo min mogelijk mensen er last van.”

Het expertisecentrum van Amerpoort faciliteert het platform LVB. Daarin wisselen managers en gedragsdeskundigen kennis en ervaringen uit over bijvoorbeeld veiligheidsvraagstukken.