Een kwart eeuw Theater Totaal
Theater Totaal vierde begin dit jaar heel bescheiden - vanwege corona - het 25-jarig bestaan. Momenteel repeteren de acteurs en muzikanten keihard voor de jubileumvoorstelling Ingeblikt Mars!
Tekst: Eddy Steenvoorden / fotografie: Theater Totaal en Eddy Steenvoorden
“Retestrak, hoor!”
Na een lastige scène geeft artistiek leider Elma ten Boekel de spelersgroep een niet mis te verstaan compliment. Haar ogen glimmen, ze is trots. “Ze repeteren zich suf, die toewijding vind je nergens anders. Aan hun professionaliteit kan iedereen een voorbeeld nemen.” Nee, ze kan zich geen leukere baan voorstellen dan de hare. Achttien jaar maakt ze nu deel uit van het theaterhuis voor artiesten met een verstandelijke beperking. Na het pensioen van voorgangster Margot de Jong nam ze de artistieke verantwoordelijk over. Twee jaar geleden overleed Margot. “Ze maakte Theater Totaal tot wat het nu is. Wilde dat de spelers zo zelfstandig mogelijk hun vak konden beoefenen. Kon iemand niet zelf naar de werkplek reizen of naar het toilet gaan? Dan leidde zij collega’s op tot begeleider.”
Altijd uit liefde
Margot was veeleisend, zowel voor anderen als zichzelf. “Ze kon streng zijn, maar altijd uit liefde voor de spelers en het vak. Altijd stond ontwikkeling centraal, ook bij het team. Samen keken we naar wat spelers nodig hebben om te kunnen groeien.” Nog steeds staat die groei centraal. “Op de eerste plaats als mens. Maar daar word je als artiest ook beter van. Ik vind het geweldig te zien hoe iemand die heel verlegen is geleidelijk steeds meer zelfvertrouwen wint. Voor mij is dat het mooiste cadeau dat je kan krijgen.”
Identiteit behouden
Bijna veertig artiesten telt Theater Totaal. Ze krijgen begeleiding van ongeveer tien ervaren docenten uit verschillende kunstvakopleidingen. Het gezelschap is een wat vreemde eend in de bijt bij Amerpoort, zegt Elma. “We begonnen als zelfstandige stichting die op zoek ging naar onderdak bij een zorgorganisatie. Elf jaar terug werden we onderdeel van Amerpoort, maar niet ten koste van onze identiteit. We mogen onze gang gaan en tegelijk voelen we ons gedragen door de organisatie, dat doet Amerpoort heel knap.”
Lichtheid brengen
Morgen wacht de eerste doorloop van Ingeblikt Mars! Er is nog flink wat werk aan de winkel en corona maakt de voorbereidingen bepaald niet makkelijker. Het is zelfs nog onduidelijk of de vier geplande voorstellingen in Theater De Kom wel kunnen doorgaan. “Dat zou heel sneu zijn. Maar zolang de begeleiders er de moed in houden, doen de artiesten dat ook. We moeten altijd proberen lichtheid te brengen.” Ze hoopt op een gedenkwaardig jubileum. De afgelopen jaren telden al een hoop bijzondere momenten. Onvergetelijk is een optreden tijdens een theaterfestival in Iran in 2017. “Een dag daarna was het Sinterklaas en zongen we met z’n allen liedjes onder een prachtige maan.”
Zonder grenzen
Spektakel bood Vogelvrij, een voorstelling in de open lucht met honderd man op het toneel. “Het meest bijzondere was de samenwerking met ‘gewone’ Nieuwegeiners. Grenzen vielen weg, we gingen even helemaal op in de maatschappij. Helaas is er vaak nog een scheiding, ook in de theaterwereld. We worden niet zomaar door een theater geboekt. Men zegt weleens dat je van onze doelgroep moet houden om van onze voorstellingen te houden. Ik denk dat dat naast elkaar kan bestaan. Wij werken professioneel, oefenen zo professioneel mogelijk ons vak uit. Onze artiesten hebben natuurlijk een plafond. Maar met hun kwaliteiten verdienen ze absoluut een plek op theaterfestivals.”
Naschrift:
Vanwege de coronamaatregelen kunnen de geplande voorstellingen van jubileumvoorstelling Ingeblikt Mars! niet doorgaan.
In de toekomst gaat Theater Totaal de voorstelling zeker nog eens spelen. Eenmaal gekochte kaartjes blijven geldig.
Frans en Mark: ‘Overal is warmte, bij docenten én spelers’
Frans (21) speelt in Ingeblikt Mars! de hoofdrol van captain Bres. “Hij probeert de boel in het ruimteschip bij elkaar te houden. Mijn rol heeft alles te maken met verantwoordelijkheidsgevoel. Ik leer tijdens het repeteren hoe ik me over dingen heen kan zetten, dat vind ik het fijne ervan.” Bij Theater Totaal voelt hij zich helemaal op z’n plek. “Ik krijg allerlei vaardigheden beter onder de knie, zoals mimiek en lichaamstaal. Dus ik word een betere acteur. Maar het allerfijnst vind ik het familiegevoel. Overal is warmte, bij docenten én spelers.” Ook Mark (28), drummer én toetsenist én verhalenbedenker, is happy. “Er zitten meerdere muziekstijlen in de voorstelling, ik hou vooral van de rocknummers. Ik kan mijn energie kwijt in de muziek en kom hier creatief helemaal tot mijn recht. Voor de voorstelling Vogelvrij maakte ik zelf een vervolg, verhalen maken geeft me de meeste voldoening.” Morgen, tijdens de doorloop, werken de muzikanten voor het eerst in één ruimte samen met de acteurs. Mark kijkt ernaar uit. “Samenwerken geeft me een boost, dan dagen anderen me uit om mijn grenzen te verleggen.”
